طبقه بندی سورفاکتانت ها چیست؟

با توجه به نوع یونهای تولید شده توسط گروه آبگریز ، سورفاکتانت ها را می توان به چهار دسته تقسیم کرد: آنیونی ، کاتیونی ، زوییتونی و غیر یونی.

سورفاکتانتهای آنیونی

① صابون

این نمک از اسیدهای چرب بالاتر ، با فرمول کلی است: (rcoo) nm. هیدروکربن اسید چرب به طور کلی زنجیره ای طولانی از 11 تا 17 کربن است و اسید استئاریک ، اسید اولئیک و اسید لوریک شایع است. با توجه به مواد مختلفی که توسط M نشان داده شده است ، می توان آن را به صابون های فلزی قلیایی ، صابون های فلزی قلیایی زمین و صابون آمین آلی تقسیم کرد. همه آنها دارای خاصیت امولسیون خوب و توانایی پراکندگی روغن هستند. اما آنها به راحتی نابود می شوند. صابون های فلزی قلیایی نیز می توانند توسط نمک کلسیم و منیزیم از بین بروند و الکترولیت ها نیز می توانند باعث ایجاد شور شوند.

صابون های فلزی قلیایی: O/W

صابون های فلزی زمین قلیایی: w/o

صابون های ارگانیک: صابون های تری اتانول آمین

② سولفاتهای RO-SO3-M

به طور عمده روغنهای سولفات و سولفات های الکل چرب بالاتر. زنجیره چرب هیدروکربن R بین 12 تا 18 کربن است. نماینده روغن سولفات شده روغن کرچک سولفات است که معمولاً به عنوان روغن قرمز ترکیه شناخته می شود. سولفات های الکل چرب پیشرفته شامل سدیم دودسیل سولفات (SDS ، سدیم لوریل سولفات) و پلی اکسی اتیلن الکل چرب سدیم سولفات (AES) است. SDS دارای امولسیون قوی است ، نسبتاً پایدار است و در برابر نمک های اسید ، کلسیم و منیزیم مقاوم تر است. در داروخانه ، می تواند بارش با برخی از داروهای کاتیونی مولکولی بالا ایجاد کند ، از غشای مخاطی تحریک خاصی دارد و به عنوان یک امولسیفایر برای پمادهای خارجی مورد استفاده قرار می گیرد و همچنین برای خیس شدن یا حل کردن آماده سازی جامد مانند قرص استفاده می شود. پلیوکسی اتیلن الکل چرب سدیم سولفات اتر (AES) توانایی مقاومت در برابر آب سخت را دارد ، عملکرد خوبی از بین بردن روغن دارد و اثر ضخیم کننده خاصی دارد.

③ سولفونات R-SO3-M

این گروه شامل سولفوناتهای آلیفاتیک ، آلکیل آریل سولفونات و سولفونات آلکیل نفتالن است. حلالیت آب آنها و مقاومت در برابر نمک اسید و کلسیم و منیزیم کمی از سولفات ها بدتر است ، اما در محلول های اسیدی به راحتی هیدرولیز نمی شوند. سولفوناتهای آلیفاتیک عبارتند از: سدیم ثانویه آلکیل سولفونات (SAS-60) ، اسید چرب سدیم متیل استر سولفونات (FMES) ، اسید چرب سدیم متیل استر سولفونات (MES) ، سدیم دیکتیل سوکسینات سولفونات (آلوسول -وت) و غیره. سدیم دودسیل بنزن سولفونات سولفونات آلکیل آریل سولفونات یک ماده شوینده به طور گسترده است. نمک های کوللیتیوم مانند گلیکوچول سدیم و سدیم تائوروکلول اغلب به عنوان محلول برای مونوگلیسیریدها و امولسیفایرها برای چربی در دستگاه گوارش استفاده می شوند.

سورفاکتانتهای کاتیونی

سورفاکتانت ها با بارهای مثبت سورفاکتانتهای کاتیونی نامیده می شوند. کاتیون ، که به عنوان صابون مثبت نیز شناخته می شود ، نقش سورفاکتانت را ایفا می کند. قسمت اصلی ساختار مولکولی آن یک اتم نیتروژن پنتاواولنت است ، که یک ترکیب آمونیوم کواترنر است ، به طور عمده کلرید بنزالکونیوم (کلرهگزیدین) ، بنزالکونیوم برمید (کلرهگزیدین) ، بنزالکونیوم کلرید و غیره. به دلیل اثر باکتری کشش قوی ، عمدتاً برای ضد عفونی پوست ، غشاهای مخاطی ، ابزارهای جراحی و غیره استفاده می شود. برخی از انواع ، مانند کلرید بنزالکونیوم ، می توانند به عنوان عوامل ضد باکتریایی در محلول های چشمی استفاده شوند.

سورفاکتانتهای دوزی

این نوع سورفاکتانت هم در ساختار مولکولی خود گروه بار مثبت و منفی دارد و می تواند خواص سورفکتانتهای کاتیونی یا آنیونی را در رسانه هایی با مقادیر pH مختلف نشان دهد.

① لسیتین

لسیتین یک سورفاکتانت zwitterionic طبیعی است که عمدتاً از سویا و زرده تخم مرغ مشتق شده است. ترکیب لسیتین بسیار پیچیده است و ترکیبی از ترکیبات متعدد است. با توجه به منابع مختلف و فرآیندهای آماده سازی ، نسبت هر مؤلفه نیز متفاوت خواهد بود و بنابراین عملکرد نیز متفاوت خواهد بود. لسیتین نسبت به گرما بسیار حساس است ، به راحتی تحت عمل اسید ، قلیایی و استراز ، نامحلول در آب ، محلول در حلال های آلی مانند کلروفرم ، اتر و اتر نفتی ، و اصلی ترین ماده اصلی برای تهیه امولسیون های تزریقی و ریزگردها لیپید است.

نوع اسید آمینه و نوع بتائین

اسید آمینه و بتائین سورفاکتانتهای آمفوتریک مصنوعی هستند که قسمت آنیون آن عمدتاً کربوکسیلات است ، و قسمت کاتیونی آن نمک آمین است ، که از نوع اسید آمینه است (R-NH2+-CH2CH2COO-) و نمک آمونیوم کواترنر ، که نوع Betaine است: R-N+(CH3) 2-COO-. ویژگی های آن عبارتند از: در محلول آبی قلیایی ، دارای خواص سورفاکتانتهای آنیونی است که دارای فوم خوب و آلودگی است. در محلول اسیدی ، دارای خواص سورفاکتانتهای کاتیونی است ، با توانایی ضد باکتری قوی ، اثر ضد باکتری قوی و سمیت کمتری نسبت به سورفاکتانتهای کاتیونی.

سورفاکتانتهای غیر یونی

گلیسیریدهای اسید چرب

به طور عمده اسید چرب مونوگلیسیریدها و دیسلیسیریدهای اسید چرب مانند گلیسیریل مونوستاررات. نامحلول در آب ، به راحتی در اسیدهای گلیسرول و اسیدهای چرب هیدرولیز می شود ، نه بسیار فعال ، مقدار HLB 3 تا 4 ، که اغلب به عنوان امولسیفایر کمکی نوع W/O استفاده می شود.

استر اسید چرب ساکارز

استر ساکارز برای کوتاه ، متعلق به سورفاکتانت غیر یونی از نوع پلیول است ، طبقه ای از ترکیبات است که با واکنش اسیدهای ساکارز و چرب ، از جمله مونوستر ، دستر ، تریستر و پلی استر تشکیل می شود. می توان آن را به اسیدهای ساکارز و چرب در بدن تجزیه کرد و مورد استفاده قرار گرفت. مقدار HLB 5-13 است ، که اغلب به عنوان امولسیفایر O/W و پراکندگی استفاده می شود ، و همچنین یک افزودنی غذایی متداول است.

اسید چرب سوربیتان

این مخلوطی از ترکیبات استر به دست آمده با واکنش سوربیتان و آنهیدرید آن با اسیدهای چرب است و نام تجاری آن دهانه ای است. با توجه به لیپوفیلیتیک قوی آن ، اغلب به عنوان یک امولسیفایر W/O ، با مقدار HLB 1.8-3.8 استفاده می شود و بیشتر در لوسیون ها و پمادها استفاده می شود. با این حال ، دهانه 20 و دهانه 40 اغلب به عنوان امولسیفایرهای مخلوط O/W در ترکیب با Tween استفاده می شوند.

پالیزورب

این یک استر اسید چرب پلیوکسی اتیلن سوربیتان است. در مدت زمان باقیمانده ، پلیوکسی اتیلن برای به دست آوردن یک ترکیب اتر ترکیب شده است و نام تجاری آن بین است. این نوع سورفاکتانت به دلیل افزودن پلیوکسی اتیلن آبگریز ، به یک سورفاکتانت محلول در آب تبدیل شده است. مقدار HLB 9.6-16.7 است و اغلب به عنوان یک محلول کننده و امولسیون کننده O/W استفاده می شود.

استر اسید چرب پلی اکسی اتیلن

این استر است که با تراکم پلی اتیلن گلیکول و اسیدهای چرب با زنجیره بلند ایجاد می شود. نام تجاری Myrij یکی از آنهاست. این نوع محلول در آب است و دارای خاصیت امولسیون قوی است. این ماده اغلب به عنوان امولسیفایر O/W و حل کننده استفاده می شود.

اتر الکل چرب پلی اکسی اتیلن

این اتر است که توسط تراکم پلی اتیلن گلیکول و اسیدهای چرب ایجاد می شود. نام تجاری Brij یکی از آنهاست. این ماده اغلب به عنوان امولسیفایر O/W و حل کننده استفاده می شود.

پلی اکسی اتیلن پلیوکسی پروپیلن

این بیماری با پلیمریزاسیون پلیوکسی اتیلن و پلیوکسی پروپیلن ، که به عنوان پولوکسومر نیز شناخته می شود ، تشکیل می شود و نام تجاری آن بسیار پراکنده است.